بهگفته کارشناسان افزایش آمار سرطان در ایران که بعضا از آن بهعنوان سونامی سرطان نام برده میشود بهخاطر تأثیرات نگرانکننده مواد شیمیایی در کشور است. یکی از مسئولان وزارت جهادکشاورزی اخیرا، میزان مصرف کود در کشور را نگرانکننده توصیف کرد و این مواد را بهدلیل دارا بودن کادمیوم و نیترات باعث افزایش نرخ سرطان در جامعه معرفی کرد. بهگفته وی مصرف سموم دفع آفات و کودهای شیمیایی در مناطق کشاورزی ایران، باعث رشد فزاینده سرطان در این مناطق شده است.
براساس نظر کارشناسان و آمار رسمی کشور وضعیت محصولات کشاورزی ما بهدلیل استفاده از سموم شیمیایی زیاد، خطرناک است و سالانه ۷۰ هزار بیمار سرطانی به آمار سرطانیهای کشور اضافه میشود که یکسوم آنها بر اثر استفاده از محصولات کشاورزی مسموم دچار این بیماری میشوند. بهنظرمیرسد اقدامات انجام گرفته از سوی وزارت جهاد کشاورزی در این زمینه کافی نیست و رفع بخشی از این مشکلات درخصوص محصولات کشاورزی بر عهده وزارت بهداشت است.
در همین حال دکتر علیرضا یعقوبی رئیس دانشگاه علوم پزشکی تبریز سرطان را دومین عامل مرگومیر کشور بعد از بیمارهای قلبی و عروقی اعلام کرد. از سوی دیگر دکتر اسماعیل اکبری رئیس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، سرطانهای شایع در زنان ایرانی را سرطان سینه، پوست، رودهبزرگ، معده و مری و سرطانهای شایع در مردان ایرانی را پوست، معده، مثانه، پروستات، رودهبزرگ و خون عنوان کرد و گفت: در ایران سالانه سرطانها حدود 500هزار سال عمر مردم ما را کم میکند. سرطانها در منطقه خاورمیانه از تمام مناطق جهان بیشتر رشد داشته است.
در ایران نیز سالانه میزان ابتلا به سرطان هشت در صدهزار نفر جمعیت رشد داشته است. دکتر عبدالحسن طلاییزاده، رئیس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه جندیشاپور اهواز در گفتوگو با خبرنگار روزنامه همشهری در پاسخ به این سؤال که دلیل رشد ابتلا به سرطان در کشور چیست؟
اظهار داشت: این وضعیت رشد ابتلا به سرطان یک پدیده جهانی است معهذا افزایش طول عمر بیماران سرطانی بهعلت امکانات تشخیص زودرس و درمانهای بهینه کنونی میتواند ژنهای مستعد را در نسلهای بعدی بیشتر گسترش دهد به علاوه عوامل محیطی مثل افزایش روزافزون امواج یونیزان در محیط اطراف ما، آلودگی هوا و تغییر رژیم غذایی و روش زندگی ماشینی میتوانند در این امر مؤثر باشند.
وی همچنین در مورد آمار شیوع، مبتلایان و مرگومیرهای حاصل از سرطان در ایران نیز گفت: سرطان سومین علت مرگ در کشور بعد از حملات قلبی عروقی و حوادث است. بهطور متوسط سالانه حدود 75تا80هزار مورد ابتلا به سرطان در کشور ثبت میشود که تقریبا یکچهارم اینها جان خود را از دست میدهند و بهطور کلی در آقایان شایعتر از خانمهاست.رئیس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه جندیشاپور اهواز مهمترین عامل سرطانی شدن سلولها را تغیرات ژنتیک دانست که یا به ارث میرسد یا به علت عوامل محیطی و تغذیهای ایجاد میشود.
دکتر طلاییزاده در مورد درمانهای جدید سرطان در کشور اظهار داشت: علاوه بر روشهای پیشرفته جراحی و امکانات مدرن پرتو درمانی، داروهای جدید شیمیدرمانی و درمانهای هدفمند که بعضا تولید داخلی هم دارند، در ایران موجود است و در اغلب استانها این امکانات فراهم است.
رئیس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه جندیشاپور اهواز در پاسخ به این سؤال که چه سرطانهایی در کشور شیوع بیشتری دارند؟ گفت: در کل شایعترین سرطان و مرگومیر ناشی از آن در کشور ما سرطان معده است. انحصارا سرطان سینه شایعترین نوع سرطان در خانمهاست و سرطان پروستات شایعترین نوع سرطان در آقایان است. البته سرطان رودهبزرگ از سرطانهای شایع در هر دو جنس است که شیوع آن در کشور روبهافزایش است.
وی همچنین در مورد تأثیر زندگی صنعتی و مشکلات روحی و روانی بر افزایش رشد سرطان در ایران اظهار داشت: طبیعی است زندگی ماشینی و فشارهای روحی و روانی محیط کار و زندگی میتوانند نقش مهمی را در ابتلا و یا حتی عود سرطان داشته باشند وی در مورد توصیههایی که برای پیشگیری از ابتلا به سرطان وجود دارد، گفت: رژیم غذایی مناسب که حاوی میوه و سبزیجات تازه ولی قند و چربی و گوشت قرمز کمتر باشد و همینطور تهیه و مصرف غذای تازه و پرهیز از غذاهای کنسروی و یخچالی به همراه ورزش منظم و دوری از آلودگیهای محیطی و فشارهای روحی روانی و اتخاذ شیوه مناسب زندگی میتواند در کاهش ابتلا به سرطان مؤثر باشد.